معنی کاسه باز در فرهنگ لغت هوشیار

کسی که کاسه بازی کند، محیل مکار: (از حریفان قمار برده بسی کاسه بازی چنین ندیده کسی) (میر یحیی شیرازی)

معنی کاسه باز - جستجوی لغت در جدول جو

Q: معنی کاسه باز در لغت نامه دهخدا

آنکه بازی به کاسه کند از عالم شیشه باز، و آن چنان است که دو کاسۀ چینی پر از آب کنند و کاسه بازان واژون شده کاسها را بر پشت گذارند و بتحریک سرین آن را بجنبانند و بدوش خود رسانند و قطره ای آب از آن نمیریزد و بمجاز محیل و مکار را گویند. (آنندراج) :، از حریفان قمار برده بسی، کاسه بازی چنین ندیده کسی.، میریحیی شیرازی (از آنندراج).، و رجوع به مجموعۀ مترادفات ص 127 شود

کاسه باز

لغت نامه دهخدا

کاسه باز

فرهنگ لغت هوشیار

کاسه نبات

نباتی به شکل کاسه برای گذاشتن بر سفرۀ عقد یا هدیه دادن

فرهنگ فارسی عمید

راست باز

بی حیله و نیرنگ، درستکار، برای مثال نداریم بر پردۀ کج بسیچ / به جز راست بازی ندانیم هیچ (نظامی۶ - ۱۱۳۷)

فرهنگ فارسی عمید

کاسه گاه

جایی که در ساعت های معیّن کوس و کرنا می زنند، نقاره خانه

فرهنگ فارسی عمید

خانه باز

(بَ اَ تَ / تِ)

کسی که در قمار اسباب خانه و مایعرف خود را ببازد. (برهان قاطع) (ناظم الاطباء) (آنندراج) (شرفنامۀ منیری) (فرهنگ جهانگیری) (فرهنگ شعوری ج 1 ورق 365). قمارباز. (انجمن آرای ناصری)

لغت نامه دهخدا

کاسه دوز

(پَ / پِ)

شکسته بندزن. شعاب. (منتهی الارب). چینی بندزن. (صراح)

لغت نامه دهخدا

کاسه نواز

(سَ / سِ نَ)

نقاره نواز و نقاره چی. (برهان) (ناظم الاطباء) :
کوس رویین بلند کرد آواز
زخمه بر کاسه ریخت کاسه نواز.
نظامی.
، کنایه از مرد هرزه درای و ژاژخای. (آنندراج)

لغت نامه دهخدا

کاسه یوز

(سَ / سِ یِ)

یعنی کاسۀ درویشان که کنار آن حلقه ای است که بر کمر آویزند:
شعری بشب چو کاسۀ یوزی نمایدم
یعنی سگی است حلقه بگوش در سخاش.
خاقانی.
خم دف حلقه بگوشی شده چون کاسۀ یوز
کآهو و گورش با شیر نر آمیخته اند.
خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 133)

لغت نامه دهخدا

ساده باز

(گُ تَ دَ / دِ)

آنکه در قمار بی مکر و حیله بازی کند. مقابل نقش باز. (بهار عجم) (آنندراج) :
به حریفان نقش باز بگو
ساده باز از کسی دغا نخورد.
ظهوری (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

کاسه گاه

(سَ / سِ)

نقاره خانه را گویند، چه کاسه بمعنی نقاره هم آمده است. (برهان).
شاه بنظارۀ آن کاسه گاه
گرم ترک راند فرس را براه.
امیرخسرو (از آنندراج).
، جائی که نوبت شهریاران زنند، ساقی راهم میگویند. (برهان) ، کنایه از آسمان است. (برهان)

لغت نامه دهخدا

کاسه غال

(سَ / سِ)

در تداول گناباد خراسان خانه زنبوران را گویند

لغت نامه دهخدا

کاسه ران

(سَ / سِ یِ)

حق ّالفخذ

لغت نامه دهخدا

کاسه تار

(سَ / سِ یِ)

شکم تار و ستار (سه تار)

لغت نامه دهخدا

کاسه داد

(سَ / سِ سَ)

دهی واقع در دو فرسخ شمالی شهرلار

لغت نامه دهخدا

کاسه مار

(سَ / سِ)

نوعی از مار:
قدرت انگیخته ز خاک نفاق
کاسه ماری بصورت آدم.
حکیم شرف الدین (آنندراج)

لغت نامه دهخدا

کاسه بند

(پَ / پِ بَرَ دَ / دِ)

چینی بندزن. آنکه ظروف شیشه ای و چینی و چوبی شکسته را با مفتولهای نازک بهم پیوندد. کاسه دوز. کلوابند. شعاب. (تفلیسی). رٔآب

لغت نامه دهخدا

کوزه باز

(تَ یَ / یِ)

جهیزگر. (آنندراج) :
گل نغمه دولاب را ز اهتزاز
کند بر سر جاه خود کوزه باز.
ملاطغرا (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

راست باز

(فَ مَ دَ / دِ)

که راست بازد، که در بازی غدر و تزویر و دورویی نکند، که جر نزند، که در قمار دغلی نکند، پاکباز، که دغا و دغل نکند در قمار، مقابل دغل باز: هو تقی الظرف، یعنی امین راست باز است، نه خائن و دغل باز، (منتهی الارب)، راست، (یادداشت مؤلف)، بی غدر و تزویر:
این کارزنان راست باز است
افسون زنان بد دراز است،
نظامی،
- راست باز و پاکباز، آنکه در بازی و بمجاز در کارها بی غدر و تزویر باشد،
، صادق، (آنندراج) (ناظم الاطباء)، امانت دار، راست معامله، (آنندراج)، دیندار، با اعتقاد، (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

کاسه بازی

(سَ / سِ)

کاسه گردانی. نوعی از رقص و بازی است از عالم شیشه بازی و صراحی بازی وتحقیق آن است که کاسه باز کسی باشد که خرقه میپوشد واز زیر خرقه ظرفها برمی آرد و در مصطلحات نوشته که دو سه کاسۀ چینی پر آب میکنند و کاسه بازان واژگون شده کاسها بر پشت گذارند و بتحریک سرین آن را بجنبانندو بدوش خود رسانند و قطره ای آب از آن نمیریزد و مجازاً بمعنی مکاری و حیله گری آید. (غیاث) :
کاسۀ لاله اگر بشکست بر جای خود است
ز آنکه جای کاسه بازی مغز سنگ خاره نیست.
کمال الدین

لغت نامه دهخدا

کیسه باف

(تَنْ، نُ / نِ / نَ)

آنکه کیسۀ حمام بافد. (از یادداشت به خط مرحوم دهخدا)

لغت نامه دهخدا

کاسه نبات

(سَ / سِ نَ)

نبات که بشکل کاسه باشد یا با کاسه بدان شکل دهند

لغت نامه دهخدا

تاس باز

نرد باز، بازیگری که با تاس نمایش دهد حقه باز

فرهنگ لغت هوشیار

کاسه بند

آنکه ظروف شیشه یی و چینی و چوبی شکسته را با مفتولهای نازک بهم پیوندد کاسه دوز کلوا بند چینی بند زن، (کشتی) آلتی که پهلوانان کشتی گیر مشهور با اجازه استادان و مشایخ بکاسه زانوی خود می بسته و در وسط آن آیینه کوچکی نیز قرار میداده اند. این عمل کنایتی بود از اینکه زانوی صاحب کاسه بند بخاک نمیرسد (پرتو بیضایی. تاریخ ورزش باستانی ایران)

فرهنگ لغت هوشیار

کاسه دوز

آنکه کاسه های شکسته را بند زند شکست بند زن چینی بند زن

فرهنگ لغت هوشیار

کاسه گاه

نقاره خانه: (شاه بنظاره آن کاسه گاه گر مترک راند فرس را براه) (امیر خسرو)

فرهنگ لغت هوشیار

کاسه مار

نوعی مار: (قدرت انگیخته زخاک انفاق کاسه ماری بصورت آدم) (حکیم شرف الدین)

فرهنگ لغت هوشیار

کاسه نواز

نقاره نواز نقاره چی: (کوس رویین بلند کرد آواز زخمه بر کاسه ریخت کاسه نواز) (نظامی)، هرزه درای ژاژخای

فرهنگ لغت هوشیار

خانه باز

کسی که در قمار اسباب خانه و مالکیت خود را ببازد

فرهنگ لغت هوشیار

ساده باز

آنکه در قمار بی مکر و حیله بازی کند

فرهنگ لغت هوشیار

کاسه بازی

بازی با کاسه و آن چنین است که دو سه کاسه چینی را پر آب کنند و کاسه بازان واژگون شده کاسه ها بر پشت گذارند و بتحریک سرین آن را جنبانند و بدوش خود رسانند در حالی که قطره ای آب از آن آن نریزد: (کاسه لاله اگر بشکست بر جای خود است ز انکه جای کاسه بازی مغز سنگ خاره نیست) (کمال الدین)، بیرون آوردن ظرفها از زیر خرقه برای تفریح تماشا گران، مکاری حیله گری

فرهنگ لغت هوشیار

کچه باز

آنکه کجه بازی کند: (چرخ کجه باز تا نهان ساخت کجه با نیک و بد دایره در باخت کجه. ) (رودکی) درینجا ایهام است (معنی دیگر کج باز کجرفتار و کج روش است)

فرهنگ لغت هوشیار

کاسه بند

((~. بَ))

آن که ظروف شیشه ای و چینی و چوبی شکسته را بند می زند، آلتی که پهلوانان کشتی با اجازه استادان و مشایخ به کاسه زانوی خود می بسته و در وسط آن آیینه کوچکی نیز قرار می دادند، این عمل کفایتی بود از این که زانوی صاحب کاسه بند ب

فرهنگ فارسی معین

کاسه نبات

((~. نَ))

نباتی که آن را به شکل کاسه درست کرده اند و معمولاً جزئی از وسایل سفره عقد است

فرهنگ فارسی معین

کاسه بازی

بازی با کاسه و آن چنین است که دو سه کاسه چینی را پر آب کنند و کاسه بازان واژگون شده کاسه ها بر پشت گذارند و به تحریک سرین آن را جنبانند و به دوش خود رسانند در حالی که قطره ای آب از آن نریزد، بیرون آوردن ظرف ها از زیر

فرهنگ فارسی معین

معنی کاسه باز - جستجوی لغت در جدول جو

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما